วันจันทร์ที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2550

คำราชาศัพท์หมวดเครื่องใช้


หมวดราชูปโภค (เครื่องใช้สอย, เครื่องประดับ และสิ่งต่างๆ)

กระโถนเล็ก=พระสุพรรณศรี
กระโถนใหญ่ (พระราชา)=พระสุพรรณราช
กระโถน (เจ้านาย, พระราชวงศ์)=บ้วนพระโอษฐ์
โต๊ะเท้าช้าง, โต๊ะสำรับกับข้าวของกิน)=พระสุพรรณภาชน์
โต๊ะเขียนหนังสือ=โต๊ะทรงพระอักษร
โต๊ะเล็กข้างเตียงนอน=โต๊ะข้างพระที่
พานหมาก (พระราชา)=พานพระศรี
พานหมาก (เจ้านาย, พระราชวงศ์)=พานหมากเสวย
หีบหมาก (พระราชา)=หีบพระศรี
หีบหมาก (พระราชวงศ์)=พระล่วม
หีบหมาก (เจ้านาย, พระราชวงศ์)=หีบหมากเสวย
ตลับเพชร=พระรัตนกรัณฑ์
ถาดน้ำร้อน=ถาดพระสุธารสร้อน
ถาดน้ำเย็น=ถาดพระสุธารสเย็น

จอกหมาก=พระมังสี
พานรองสังข์=พระมังสี
คนโทน้ำ=พระตะพาบ, พระเต้า
หม้อน้ำ=พระตะพาบ
หม้อกรวดน้ำ=พระเต้าทักษิโณทก
หม้อน้ำเย็น=พระมณฑปรัตนกรัณฑ์
เต้าน้ำที่ทำด้วยทองคำ=พระสุวรรณภิงคาร
เต้าน้ำที่ทำด้วยดินเผา=พระภิงคาร

หมาก=พระศรี
น้ำดื่ม=พระสุธารส
น้ำชา=พระสุธารสชา
แก้วน้ำดื่ม=แก้วน้ำเสวย
ของกิน=เครื่อง
ของคาว=เครื่องคาว
กับข้าว, ของกิน=เครื่องเสวยหรือเครื่องคาว
ของหวาน=เครื่องหวาน, เครื่องต้นหวาน
ของว่าง=เครื่องว่าง
ข้าว=พระกระยาเสวย

ยารักษาโรค=พระโอสถ
เครื่องหอม (แป้งหอม, สบู่หอม)=พระสุคนธ์
ห้องแต่งตัว=ห้องพระสำอาง
ห้องสุขา=ห้องลงพระบังคน
เตียง=พระแท่น
เตียงนอน=พระแท่นบรรทม
ที่สำหรับนั่ง=พระราชอาสน์
เครื่องลาด=พระบรรจถรณ์, พระสุจหนี่
เครื่องปู=พระบรรจถรณ์
ที่นอน=พระบรรจถรณ์
ที่นอน (เจ้านาย)=พระที่
หมอนหนุน=พระเขนย

หมอนอิง=พระขนน
ที่นอน=พระยี่ภู่
ฟูก=พระยี่ภู่
เบาะ=พระยี่ภู่
ม่าน=พระวิสูตร
มุ้ง=พระวิสูตร
เปล=พระอึงรัง,พระอู่
ผ้านุ่ง (พระมหากษัตริย์)
พระภูษา=ผ้านุ่ง (เจ้านาย)

ฉัตร=เครื่องสูง พระอภิรุม
ชุมสาย=เครื่องสูง พระอภิรุม
พัดโบก=เครื่องสูง พระอภิรุม
จามร=เครื่องสูง พระอภิรุม
บังแทรก=เครื่องสูง พระอภิรุม
บังสูรย์=เครื่องสูง พระอภิรุม
หน้าต่าง=พระบัญชร
บานหน้าต่าง=พระแกล
ประตู=พระทวาร
เรือนหลวง=พระที่นั่ง
ยานพาหนะที่ทรง=พระที่นั่ง
กินยา=เสวยพระโอสถ
ยาถ่าย=พระโอสถประจุ

ยาสูบ=พระโอสถเส้น
บุหรี่เป็นมวน=พระโอสถมวน
สูบบุหรี่=ทรงพระโอสถมวน
เหล้า=น้ำจัณฑ์
แว่นตา=ฉลองพระเนตร
เสื้อ=ฉลองพระองค์, เครื่องแบบ
เสื้อ=พระกัญจุก
เสื้อ (เจ้านาย)=เสื้อทรง
ช้อน=ฉลองพระหัตถ์ช้อน
ส้อม=ฉลองพระหัตถ์ส้อม
ตะเกียบ=ฉลองพระหัตถ์ตะเกียบ
รองเท้า (พระมหากษัตริย์)=ฉลองพระบาท
รองเท้า (เจ้านาย)=รองพระบาท
ถุงเท้า=ถุงพระบาท
ไม้เกาหลัง=ฉลองไต, ไม้ฉลองพระหัตถ์
ไม้เกาหลัง=นารายณ์หัตถ์
อาวุธ, ศัสตราวุธ=พระแสง

กระบี่=พระแสงพระบี่
กริช=พระแสงกริช
ปืน=พระแสงปืน
มีดเจียนหมาก=พระแสงกรรบิด
มีดโกน=พระแสงกรรบิด
กรรไตร, กรรไกร=พระแสงกรรไตร, พระแสงปนาค
แหนบ=พระแสงกัสสะ
ไม้เท้า=ธารพระกร
ไม้วา=ธารพระกร
ตรา (สำหรับใช้ตีหรือประทับ)=พระราชลัญจกร=ตราสำหรับใช้ประทับ (พระราชวงศ์)

พระตรา=ตราราชอิสริยาภรณ์
กระจกส่อง=พระฉาย
หวี=พระสาง
หวีเสนียด=พระสางเสนียด
หวีวงเดือน=พระสางวงเดือน
น้ำอบ=พระสุคนธ์
เครื่องหอม เช่น กระแจะ, แป้งร่ำ, แป้งหอม, สบู่=เครื่องพระสำอาง
เรือน (เจ้านาย)=ตำหนัก
ที่พักชั่วคราว=พลับพลา
บ้าน (เจ้านาย)=วัง
ผ้าส่านแดง (ผ้าขนสัตว์สีแดง)=พระรัตกัมพล
ผ้าสาน (ผ้าขนสัตว์)=พระกัมพล
ผ้าทอด้วยขนสัตว์=พระกัมพล
ผ้าห่มตัว (สไบ)=พระสะพัก

ผ้าห่ม=ผ้าคลุมพระองค์
ห่มผ้า=ทรงสะพัก
ผ้าห่มนอน=คลุมบรรทม
ผ้าเช็ดตัว=ผ้าซับพระองค์
ผ้าเช็ดหน้า=ผ้าซับพระพักตร์
ผ้าอาบ (พระมหากษัตริย์)=พระภูษาชุบสรง
ผ้าอาบน้ำ (พระราชวงศ์)=ผ้าชุบสรง, ผ้าสรง
ผ้ากันเปื้อน=ผ้ากันเปื้อนส่วนพระองค์
กำไลมือ=ทองพระกร

กำไลเท้า=ทองพระบาท
แหวน=พระธำมรงค์
สร้อยอ่อน=พระเกยูร
สายสร้อย=พระเกยูร, สายพระศอ
กำไล=พระเกยูร
เครื่องประดับที่สวมไว้ที่ต้นแขนลักษณะคล้ายกำไล=พระพาหุรัด
เข็มขัด=พระปั้นเหน่ง
เข็มขัด=รัดพระองค์
ผ้าโพก=พระเวฐิตะ, พระเวฐนะ
หมวก=พระมาลา
ปิ่นประดับเพชร=พระจุฑามณี

กรอบหน้า=พระอุณหิส
มงกุฎ=พระอุณหิส
ตุ้มหู=พระกุณฑล
จอนหู=พระกรรเจียก
เครื่องทัดหู=พระกรรเจียก
สร้อยยาวสวมสะพานแล่ง=พระสังวาล

ไม่มีความคิดเห็น: